Wilno Marszałka.

[Artur M.]

Przeglądałem zdjęcia z NAC - u, z Wilna, te archiwalne i swoje, współczesne. Wynikła z tego jakby historia jednego budynku w tym polskim mieście.
Konkretnie rozchodzi się o budynek Sądu Okręgowego przy ulicy Adama MICKIEWICZA (dziś Gedymino pr.):

http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/92922/



a także pewien narożnik, skrzyżowanie ul. Adama MICKIEWICZA z Ofiarną (dziś Aukų g.):

http://www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/17 ... aa8ee2a05/
http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/158639/
http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/158641/

To samo skrzyżowanie, czołem od ulicy Adama MICKIEWICZA:

http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/73887/
http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/73876/

Jak widać w polskim WIlnie było to miejsce patriotycznych uroczystości, dla bystrego oka - ówcześnie wisiała na budynku tablica poświęcona Powstańcom Styczniowym 1863 roku, ustawiana była tam trybuna dla najwyższych władz, łącznie z Marszałkiem Rzeczypospolitej w czasie wojskowych defilad.
A jak wygląda to miejsce dziś ? No , cóż zarówno hitlerowcy, jak i sowieci wykorzystali budynek na ciężkie więzienie. Od ulicy Aukų mieści się Muzeum Ofiar, przednia elewacja budynku wyryta jest w nazwiskach pomordowanych, śladu po tablicy Powstańców nie ma...

[Artur M.]

Rozszerzając temat zamieszczam dwa zdjęcia z kazamat opisanego wyżej więzienia. Nikłe polskie akcenty; pierwsze zdjęcie przedstawia wyryte na ścianie nazwisko polskie BOUFAŁ (BOUFFAŁ), znane Polakom szeroko w okolicy, gdyż u wylotu ul. Ofiarnej (Aukų g.) znajduje się Góra Bouffałowa - nazwisko XVII wiecznego szkockiego kartografa, opracował on plany Wilna (za przewodnikiem Przemysława WŁODKA). Drugie zdjęcie to polski plan budynku Sądu, przedwojenny, umieszczony, dość przypadkowo na ścianie kazamat.

[Jako]

Do redakcji dotarła następująca informacja od jednego z naszych czytelników:

"Miło mi uzupełnić informację z powyższego artykułu. Około 1999 roku, w internecie spotkaliśmy informację podobno pochodzącą z wileńskiego archiwum NKWD, że Helena Boufał została zamordowana w więzieniu, a pozostał po niej jedynie ślad na murze.
Moja ciocia: Helena Boufał została wykupiona z więzienia, z celi śmierci, przez swoją siostrę Zofię. Informacja ta pochodzi z ust Heleny, podczas naszej wspólnej, sentymentalnej podróży do Wilna w 2000 roku. Helena Sokołowska, z domu Boufał zmarła w 2012 roku, w Gdańsku."

[Artur M.]

Witam Pana serdecznie ,
jestem szczerze zaskoczony - nie spodziewałem się, że ktoś odpowie a tu i ludzie, którzy walczyli o polskie oblicze Wilna, miło. Coraz bardziej jestem przekonany , że to miasto ma więcej oblicz...
Pewno popadnę w patetyzm, lecz coraz trudniej mówić o patriotyźmie narodu z pielgrzymstwa Adama MICKIEWICZA; Pańska Ciocia, przebywając tam na Auku g. wyznaczała na pewno biało - czerwone ścieżki, po których trudno przejść obojętnie... Cieszę się, że wyrwano Ją z łap, które (nie od dziś, 1863 - Łukiszki blisko) zadawały śmierć.
Chciałbym Pana zapytać o inną rzecz, na dobrą sprawę, gdyby spojrzeć na mapę przedwojennego Wilna, można by stwierdzić , że jest Pan, Pańska rodzina, właścicielem jednego z przepięknych wileńskich wzgórz. Gdzieś tam , zdaje się u Czesława MIŁOSZA wyczytałem, że Góra Tura (Tauro kalnas) zwała się za czasów II Rzeczypospolitej właśnie Bouffałową. Czy mógłby Pan przytoczyć historię rodu ? Skąd ta nazwa i kiedy powróci na swoje miejsce (zdjęcia ze szczytu wzgórza), być może ktoś jeszcze wierzy w przyjaźń z Litwinami, bo jak słyszałem czasy przedrozbiorowe, Kresy to już przeszłość nieodwracalna. Przewróćmy (przywróćmy) to do góry nogami...
Dziękuję i szczerze cieszę się losem Pana Cioci...

Wszystkiego dobrego