Rydz-Śmigły Edward

pseudonimy Śmigły, Tarłowski, Adam Zawisza (1886-1941), marszałek Polski, Naczelny Wódz w wojnie obronnej 1939, polityk. Ukończył studia filozoficzne na UJ i ASP w Krakowie, 1910-1911 Szkołę Oficerów Rezerwy w Wiedniu. Od 1912 jeden z organizatorów Związku Strzeleckiego.

W lipcu 1914 powołany do armii austriackiej, w sierpniu przeniesiony do Legionów Polskich. Walczył w I Brygadzie, zajmując kolejno stanowiska: dowódcy 3 batalionu, dowódcy 1 pułku, zastępcy dowódcy brygady. 1917-1918 po kryzysie przysięgowym komendant główny Polskiej Organizacji Wojskowej. 1918 minister wojny w rządzie lubelskim I. Daszyńskiego. 1919-1920 dowódca Okręgów Generalnych Lublin i Warszawa.

W czasie operacji wileńskiej 1919 dowódca 1 dywizji piechoty Legionów. W wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1920) dowodził grupą uderzeniową złożoną z 1 dywizji piechoty Legionów, 7 dywizji piechoty i 1 brygady kawalerii. Rozbił 12 armię bolszewicką i 7 V 1920 zajął Kijów, który opuścił na rozkaz J. Piłsudskiego, gdy pozostałe wojska polskie znajdowały się w odwrocie.

W pełnej gotowości bojowej doprowadził na Wołyń 3 armię, mimo ciągłego kontaktu z nieprzyjacielem w czasie marszu odwrotowego. Dowódca Frontu Południowo-Wschodniego i Frontu Środkowego, które w czasie operacji warszawskiej stanowiły prawe skrzydło działającej znad Wkry grupy uderzeniowej. Następnie dowodził 2 armią odcinającą drogi odwrotu wojsku M.N. Tuchaczewskiego.

Po wojnie inspektor armii w Wilnie, następnie w Warszawie. 13 V 1935, zgodnie z ostatnią wolą J. Piłsudskiego, desygnowany przez prezydenta i rząd na Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. 10 XI 1936 mianowany generałem broni i marszałkiem Polski. Poparł I. Mościckiego w wyborach prezydenckich i wkrótce stał się drugą osobistością w państwie. Utworzył własne zaplecze polityczne, jakim był powstały w 1937 z jego inicjatywy Obóz Zjednoczenia Narodowego.

We wrześniu 1939 Naczelny Wódz armii polskiej. 18 IX 1939 przekroczył granicę z Rumunią i został internowany. Próbował tworzyć konspiracyjną organizację wojskową opartą na działaczach i wyższych oficerach sanacyjnych, podczas pobytu na Węgrzech uzgodnił jej nazwę - Obóz Polski Walczącej (powstał w lecie 1942, już po śmierci marszałka).

W październiku 1941 powrócił potajemnie do Warszawy. Nie udało mu się nawiązać współpracy z ZWZ, niechętnym wobec przedstawicieli sanacji. Pochowany w Warszawie jako Adam Zawisza.