Czołg PzKpfw Pz-I (Ausf. A i B)

Czołg PzKpfw Pz-I Ausf. A

W 1931 roku Niemców obowiązywał zakaz zbrojeń wynikający z ustaleń Traktatu Wersalskiego. Dlatego prace nad pierwszym niemieckim czołgiem wsparcia piechoty o oznaczeniu 1 LaS Krupp (Landwirtschaftlicher Schlepper) rozpoczęto pod pozorem tworzenia ciągnika rolniczego.

Inicjatorem stworzenia broni pancernej w Reichswehrze był Heinz Guderian, który był szefem sztabu Inspektoratu ds Pojazdów Mechanicznych Reichswehry. Jego dowódca gen. maj. Oswald Lutz w 1931 roku zlecił opracowanie czołgu o masie 5 ton.

Projekt powierzono zakładom Kruppa, które budując podwozie wzorowały się na tankietce brytyjskiej Carden-Loyd Mk VI, którego dwa egzemplarze odkupili od ZSRR. Kadłub oraz wieża czołgu były zaprojektowane przez zakłady Daimler-Benz.

Pierwszych pięć prototypów 1 LaS Krupp było gotowych w 1933 roku. Przetestowano je na poligonie w Kummersdorfie. Czołg został uzbrojony w dwa karabiny maszynowe Dreyse MG-13 7,92 mm (później MG-34), a napęd stanowił silnik Krupp M305 o mocy 57 KM. W kwietniu 1934 roku w zakładach Henschla wyprodukowano pierwszych 15 czołgów. Przekazano je do Oddziału Szkolenia Motorowego w Zossen. Sstał się on zaczątkiem 1 Pułku Pancernego. Latem 1935 roku, gdy powstał 2 Pułk Pancerny, także i on został wyposażony w czołgi 1 LaS Krupp.

Oznaczenie zmieniono na Pazerkampfwagen I Ausf. A w lecie 1935 roku. Wyprodukowano 477 szt. PzKpfw Aufs A. 41 z nich wysłano na wojnę do Hiszpanii, a jeden sprzedano Węgrom w 1934 roku.

W 1935 roku zastosowano mocniejszy silnik Maybach NL38 TR o mocy 100KM oraz wydłużono kadłub i przebudowano podwozie dodając piąte koło. Na tylnej osłonie umieszczono tłumik. Wersja ta dostała oznaczenie Ausf. B. Wyprodukowano łącznie 1016 sztuki wersji B do roku 1938.

Czołg PzKpfw Pz-I Ausf. B

Osobnie zaprojektowaną konstrukcją był czołg PzKpfw I Aufs. C (VK 601) przystosowany do transportu powietrznego, które w ilości kilku sztuk wzięły udział w ataku na ZSRR. W 1939 roku powstał również silnie opancerzony czołg wsparcia piechoty PzKpfw Aufs. F (VK 1801) - o opancerzeniu dochodzącym do 80 mm (około 30 sztuk). Na podwoziu Ausf. B budowano jeszcze m.in. działa samobieżne 15 cm sIG 33 Sfl Auf PzKpfw I Ausf. B i niszczyciele czołgów Panzerjäger I 4,7 cm PaK(t) SfI Auf PzKpfw I Aufs B, uzbrojone w czeską armatę Skoda A-5.
Z wersji A powstało także 51 opancerzonych transporterów amunicji MunitionSchlepper Auf PzKpfw I Ausf A (SdKfz 111). Podwozia czołgów w trakcie wojny przebudowywano także na nosiciele mostów Brükenleger,

Do roku 1939 wyprodukowano również 190 sztuk czołgów dowodzenia KlPzBefWg (SdKfz 265) oraz 26 sztuk GrPzBefWg (KleinPanzerBefehlsWagen). KlPzBefWg produkowano w seriach 1 Kl B, 2 Kl B i 3 Kl B. Były pozbawione wieży aby uzyskać więcej miejsca dla telegrafisty i na radiostację. Pierwsza seria była uzbrojona w karabin maszynowy MG-13, a następne w MG-34. Ostatnia seria miała małą wieżyczkę dla dowódcy. Czołg był wyposażony w anteny półstałe, które z czasem znieniono na ramowe, a później na gięte prętowe.

Pierwsze użycie czołgów nastąpiło w wojnie w Hiszpanii, gdzie ujawniły się ich braki w konfrontacji z czołgami sowieckimi. We wrześniu 1939 roku w liczbie 1445 sztuk stanowiły 46% niemieckich sił pancernych, ale były już czołgiem przestarzałym, o słabym pancerzu oraz słabo uzbrojonym. W walkach w Polsce oddziały wyposażone w Pz-I poniosły stosunkowo duże straty, a sukcesy które odniosły zawdzięczały przewadze liczebnej, szybkości i współdziałaniu z innymi rodzajami broni.

W roku 1941 PzKpfw I Ausf A i B został wycofany ze służby i używany do szkoleń. Czołgi dowodzenia służyły do 1942 roku, a później były używane jako wozy wsparcia technicznego lub ambulansy na linii frontu.

Dane techniczne PzKpfw Pz-I Ausf. B

Galeria

Produkcja czołgów PzKpfw Pz-I Ausf. A.

Dowódca w wieżyczce czołgu PzKpfw Pz-I.

Czołgi PzKpfw Pz-I Ausf A podczas przemarszu.

Czołg PzKpfw Pz-I Ausf B - widoczny poprzecznie ułożony tłumik
oraz dodatkowe piąte koło.