Czołg wolnobieżny Renault FT-17

Konstrukcja

Renault FT-17 był pierwszym czołgiem na świecie o obrotowej wieży z umieszczonym w niej uzbrojeniem, silnikiem z tyłu oraz kierowcą z przodu pojazdu. Taki układ czołgu obowiązuje do dzisiaj. Konstrukcja powstała w okresie I wojny światowej w 1917 roku. Wyprodukowano łącznie 3800 egzemplarzy. W tym czasie był to najlepszy i najliczniejszy czołg na świecie. W okresie miedzywojennym większość z nich została przez Francję wykesportowana.

Czołg miał pancerz o grubości od 6mm do 16mm, zawieszenie było częściowo resorowane, a napęd stanowił silnik o mocy 35KM. Załogę stanowiło dwóch żołnierzy. Czołg mógł uzyskać szybkość do 8km/h.

W 1919 roku uzbrojono w 120 czołgów FT-17 1 pułk czołgów w Armii Polskiej gen. Hallera we Francji. W tym samym roku przybyły one do Polski, sprawiając, że stała się ona czwartą potęgą pancerną świata.

FT-17 były uzbrojone w armatę Puteaux SA wz. 1918 37mm (75 egzemplarzy) lub karabin maszynowy Hotchkiss wz. 14 8mm (45 egzemplarzy). Wzieły one udział w wojnie polsko-sowieckiej (m.in. w bitwie pod Dyneburgiem, w obronie Lidy i Grodna oraz w Bitwie Warszawskiej). Stracono wtedy 20 czołgów (8 bezpowrotnie). W latach 20-tych zakupiono kilkadziesiąt egzemplarzy różnych odmian i modyfikacji FT-17: Renault TSF (bez uzbrojenia ale z radiostacją), M26/27 oraz NC-27. Równolegle podejmowano próby modernizacji już posiadanych czołgów. Od 1926 roku w przeważającej części czołgów zastosowano własnej konstrukcji gąsienice drobnoogniwowe zwiększające szybkość oraz obniżające hałas i zużycie paliwa. W tym samym roku w CWS zbudowano 27 czołgów z części zapasowych i płyt stalowych. Były przeznaczone jedynie do szkolenia. W 1933 roku skonstruowano platformę kolejową do przewozu FT-17 w ramach pociągów pancernych. Została ona nazwana "drezyną pancerną R".

W latach 30-tych Polska posiadała 174 egzemplarze wszystkich typów FT-17. W latach 1936-37 część czołgów została sprzedana za pośrednictwem Urugwaju do Hiszpanii, a część do Chin - choć możliwe, że i te czołgi trafiły do Hiszpanii. Uzyskane fundusze przeznaczono na budowę dodatkowych 7TP.

Użycie bojowe w 1939 roku

We wrześniu 1939 roku Wojsko Polskie dysponowało 120 egzemplarzami FT-17, z czego 32 służyły jako drezyny pancerne. Pomimo niskiej wartości bojowej utworzono 3 kompanie po 15 czołgów w ramach 2 batalionu pancernego w Żurawicy. Wysłano je transportem kolejowym do Brześcia nad Bugiem. Na skutek uszkodzenia torów jedna kompania musiała wycofywać się samodzielnie i ostatecznie czołgi zostały zdobyte przez Niemców 16 września. 2 pozostałe kompanie zostały użyte do obrony Brześcia przed niemiecką 10 dywizją pancerną w dniach od 14 do 16 września. Wszystkie czołgi zostały zniszczone lub porzucone.

Drezyny pancerne brały czynny udział w działaniach pociągów pancernych spełniając funkcje rozpoznawcze, łącznikowe lub wsparcia piechoty. Niektóre źródła podają użycie FT-17 w obronie Przemyśla oraz w odwodzie Naczelnego Wodza.

Dane techniczne czołgu FT-17

Galeria